Żywienie po zabiegach ortopedycznych

Żywienie po zabiegach ortopedycznych admin|

Każda operacja, nawet ta planowa, która poprawia stan zdrowia, jest ogromnym wyzwaniem dla organizmu. Pacjent potrzebuje wtedy więcej białka i energii, aby zregenerować się, wygoić prawidłowo bliznę pooperacyjną i mieć paliwo do dalszego procesu rehabilitacji.

Prawidłowa dieta po zabiegach ortopedycznych odgrywa istotną rolę w powrocie do sprawności. Nieprawidłowe odżywienie organizmu w okresie okołooperacyjnym może wpłynąć na znaczące wydłużenie procesu rekonwalescencji a także zwiększyć ryzyko powikłań pooperacyjnych.

Zabiegi ortopedyczne ingerują w układ kostny oraz tkanki miękkie, a w wyniku ich uszkodzenia w organizmie powstaje stan zapalny, którego celem jest napędzenie ich odbudowy. Odpowiednie żywienie w znaczący sposób może wspomóc odbudowę uszkodzonych tkanek poprzez dostarczanie budulca i składników usprawniających regenerację.

Poniżej wymieniono kilka najważniejszych zasad dotyczących diety:

1. Zwiększenie ilości białka w diecie – białko jako składnik budulcowy, wspomaga szybsze gojenie się ran.  Bardzo ważne jest, aby wybierać źródła białka pełnowartościowego (pochodzenia zwierzęcego), czyli:
2. Chude rodzaje mięsa: drób (kurczak, indyk), cielęcina, królik, chude kawałki wołowiny i wieprzowiny (polędwica, schab), kawałki mięs pozbawione skóry.
3. Chudy nabiał: jogurty naturalne, sery twarogowe, kefir, maślanka, mleko – oprócz dobrego źródła białka są również źródłem wapnia, który jest budulcem kości.
4. Jaja
5. Ryby – oprócz tego, że są źródłem pełnowartościowego białka, ryby tłuste i średnio tłuste, takie jak między innymi: łosoś, makrela, pstrąg, tuńczyk są źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, które wykazują działanie przeciwzapalne.

• Arginina i glutamina – to aminokwasy, które również wspierają gojenie się ran. Arginina bierze udział w syntezie białka, a zapotrzebowanie na nią rośnie w przypadku zabiegów operacyjnych i konieczne jest dostarczanie jej wraz z pożywieniem, gdyż niewielkie jej ilości są syntetyzowane przez organizm. Dużą zawartością argininy charakteryzują się: mięso, owoce morza, orzechy i nasiona, jaja oraz kasza gryczana, jaglana, kasza manna. Warto również wspomnieć, iż arginina pochodząca z białek roślinnych jest w większym stopniu przyswajalna przez organizm człowieka niż ze źródeł zwierzęcych.

• Witamina A i K – to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, witamina A wspiera proces regeneracji a witamina K jest istotna dla układu krzepnięcia. W celu lepszego ich wchłaniania zaleca się dodać do posiłku odrobinę tłuszczu np. oliwę z oliwek do sałatki, olej rzepakowy, garść orzechów lub pestek.
• Źródła witaminy A: wątróbka, jaja, mleko i produkty mleczne, czerwone i pomarańczowe warzywa i owoce, między innymi marchew czy dynia.
• Źródła witaminy K: brokuł, szpinak, sałaty, szparagi, kapusta włoska.

• Żelazo – w przypadku zabiegów  z dużą utratą krwi i/lub u pacjentów z niedokrwistością z niedoboru żelaza. Dobrym źródłem żelaza są produkty pochodzenia zwierzęcego: wątróbka, mięso wołowe, jaja, ale także produkty roślinne takie jak fasola i soja. W tym przypadku ważne jest, aby pamiętać o wsparciu wchłaniania żelaza. Witamina C odgrywa istotną rolę w zwiększeniu biodostępności żelaza, więc dobrym pomysłem będzie dodatek surówki do obiadu, pestek dyni lub popicie posiłku bogatego w żelazo sokiem pomarańczowym. Ważne jest również unikanie picia kawy i herbaty po posiłkach, ponieważ związki w nich zawarte obniżają wchłanianie żelaza.

• Produkty przeciwzapalne – odpowiedzialne za poprawę odporności organizmu przez dostarczanie produktów mających działanie przeciwzapalne. Do tej grupy zaliczamy kwasy tłuszczowe omega-3 oraz antyoksydanty, których źródłem są owoce i warzywa.
• Źródła kwasów tłuszczowych omega-3: łosoś, pstrąg, makrela, tuńczyk, oliwa z oliwek, olej lniany, orzechy włoskie, siemię lniane, awokado, migdały, nasiona chia.
• Źródła antyoksydantów: szczególnie owoce jagodowe: maliny, truskawki, jagody, borówki, jeżyny; wiśnie, warzywa liściaste: szpinak, jarmuż, roszponka, rukola; brokuł, pomidory, czosnek, cebula, kiszonki, warzywa strączkowe, kawa, zielona herbata, ale także naturalne zioła, kurkuma, cynamon, gorzka czekolada.
• Witamina D i wapń – wapń to budulec kości, a witamina D wpływa na jego wchłanianie i przyswajanie. Źródłem wapnia są wspomniane wcześniej produkty nabiałowe, ale także wody mineralne wysokozmineralizowane. Z kolei roślinne źródła wapnia to przede wszystkim: mak, sezam, nasiona chia, migdały, czy fortyfikowane produkty roślinne. Z kolei witamina D nie jest powszechnie obecna w żywności, dlatego dla większości populacji Polski zaleca się jej suplementację w okresie październik-marzec a nawet przez cały rok, aczkolwiek warto to skonsultować z lekarzem.

OGÓLNE ZASADY ZDROWEJ DIETY

• Regularność posiłków – 4/5 posiłków dziennie, o mniejszej objętości, ale częściej
• Prawidłowe nawodnienie min. 1,5l dziennie
• Spożywanie produktów pełnoziarnistych (razowe pieczywo, kasze, ryż, makarony)
• Dodatek warzywny lub owocowy do każdego posiłku
• Ograniczenie spożycia mięsa, szczególnie mięsa czerwonego, do 500g/tydzień
• Wprowadzenie do diety na stałe ryb i/lub owoców morza, minimum 1 raz  w tygodniu
• Wprowadzenie do diety orzechów, pestek i nasion
• Spożywanie roślin strączkowych (soczewica, ciecierzyca, produkty sojowe, fasola) jako dodatku do dań lub jako przetwory np. w postaci hummusu
• Ograniczenie spożycia soli (nie tylko tej dodanej, ale również obecnej w produktach wędzonych lub przetworach mięsnych typu wędliny, konserwy, kiełbasy)
• Eliminacja cukrów dodanych: dosładzanie, słodzone napoje gazowane, soki owocowe itd.
• Zalecane sposoby przygotowywania potraw: gotowanie w wodzie i na parze, duszenie, pieczenie w rękawie, folii aluminiowej, pergaminie lub naczyniu żaroodpornym, smażenie w niewielkiej ilości tłuszczu