Wpływ kwasów tłuszczowych na stan skóry

Każdy z nas chciałby cieszyć się zdrową i piękną cerą jak najdłużej. W tym celu stosujemy różnego rodzaju kremy i inne kosmetyki, aby nasza skóra wyglądała jak najlepiej. Często zapominamy jednak o roli diety, która również wywiera wpływ na stan skóry. Na co zatem warto zwrócić uwagę w jadłospisie?

Co wpływa na stan skóry?

Skóra to największy narząd naszego organizmu, pełniący przede wszystkim funkcje ochronne, ale nie tylko – skóra chroni nas przed przegrzaniem, nadmierną utratą wody, pełni funkcje wydzielnicze i umożliwia odczuwanie doznań. Stan skóry w dużej mierze zależy od stanu naszego zdrowia. Choroby, przewlekle zmęczenie, stres czy niewłaściwe odżywianie mogą powodować różnego rodzaju problemy, np. przesuszenie i zmiany skórne. Na stan naszej skóry wpływa wiele czynników, między innymi zbilansowana dieta i dostarczanie odpowiednich ilości witamin i składników mineralnych, ale nie tylko – podkreśla się również rolę tzw. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) w utrzymaniu dobrej kondycji skóry.

Część osób będących na diecie mocno ogranicza tłuszcz w swoim jadłospisie, narażając się m.in. na niedobory NNKT, a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K), które (pośród wielu innych funkcji) wpływają korzystnie na cerę. Witamina A działa ochronnie na naskórek, osłabia proces łuszczenia i rogowacenia naskórka, a także powoduje zmniejszenie ilości łoju zalegającego w gruczołach. Witamina E jest antyoksydantem, chroniącym przed działaniem wolnych rodników.

Przy zwiększonym spożyciu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które w swojej cząsteczce zawierają wiązania podwójne łatwo ulegające oksydacji, zaleca się jednoczesne zwiększenie podaży produktów bogatych w antyoksydanty , do których zaliczamy m.in. wspomnianą wcześniej witaminę E, która chroni przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników i nadtlenków lipidów. Dobrym źródłem witaminy E są oleje roślinne, kiełki pszenicy, awokado, orzechy, migdały, nasiona dyni i słonecznika.

Jaki jest wpływ wielonienasyconych kwasów tłuszczowych na skórę?

Spożywane przez nas tłuszcze nie są jednorodną grupą i można je podzielić, w zależności od rodzaju tworzących je kwasów tłuszczowych, na nasycone, jednonienasycone i wielonienasycone.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (ang. PUFA – polyunsaturated fatty acids) obejmują kwasy tłuszczowe należące do rodziny omega-6 (n-6) oraz omega-3 (n-3). Do kwasów omega-3 zaliczamy kwasy alfa-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), a do rodziny omega-6 kwasy linolowy (LA), gamma-linolenowy (GLA) i arachidonowy (AA).

Lipidy z grupy NNKT biorą udział w utrzymaniu odpowiedniego nawodnienia skóry – wchodzą w skład substancji międzykomórkowej zewnętrznej warstwy naskórka (kwasy: linolowy i gamma-linolenowy). W chorobach skóry dochodzi do nadmiernej utraty wody przez skórę. Przesuszona skora to częsty problem, dodatkowo łatwo ulegający nasileniu, gdyż przez suchą skórę łatwiej wnikają substancje drażniące czy alergeny. Kwas gamma-linolenowy (należący do kwasów omega-6) przyjmowany doustnie, wzmacnia barierę skórną i zapobiega nadmiernej utracie wody przez skórę. Bogatym źródłem tego kwasu tłuszczowego jest olej z ogórecznika, znajduje się on również w oleju z wiesiołka oraz czarnej porzeczce.

Kwasy omega-3 również wywierają pozytywny wpływ na skórę – m.in. działają ochronnie w przypadku poparzeń słonecznych i łagodzą podrażnienia.

Ważna jest odpowiednia proporcja między poszczególnymi rodzajami kwasów tłuszczowych, która w naszej diecie jest często zaburzona. Nadmierna ilość kwasów omega-6 w stosunku do kwasów omega-3 może skutkować zaburzeniami układu odpornościowego czy zwiększoną podatnością na zapalenia, dlatego niezmiernie ważna jest różnorodność spożywanych przez nas pokarmów. Bogatym źródłem w diecie kwasów omega-6 są oleje roślinne, m.in. olej rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany, sojowy. Do dobrych źródeł kwasów omega-3 zalicza się tłuste ryby morskie, a także orzechy włoskie, olej lniany, nasiona dyni czy słonecznika.

Nie lekceważ problemów ze skórą

Wiele osób miewa od czasu do czasu problemy skórne, jednak chorób skóry nie należy lekceważyć i w razie wątpliwości skonsultować się z dermatologiem, który w razie potrzeby zaleci odpowiednie leczenie.

Autor: dietetyk Joanna Gaweł.

Źródła:
1) Bojarowicz H. Woźniak B. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę, Probl Hig Epidemiol 2008, 4: 471-475
2) Mrozińska M. Rola kwasu gamma-linolenowego w utrzymaniu prawidłowej struktury i funkcji skóry. Czasopismo Aptekarskie, 2008; 169: 50-52
3) Jarosz M. (red.) Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2012: 1-223