🌾 Gluten – cichy sprawca dolegliwości czy modowy wróg?

🌾 Gluten – cichy sprawca dolegliwości czy modowy wróg? Ilona Cwynar|

---

Coraz więcej osób eliminuje gluten ze swojej diety, choć nie chorują na celiakię. Czy to tylko kulinarna moda, czy realna potrzeba? Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCGS) to zjawisko, które wciąż budzi kontrowersje, ale dla wielu osób oznacza ulgę w codziennych dolegliwościach. Warto przyjrzeć się, czym różni się od celiakii i jak świadome wybory żywieniowe mogą wspierać zdrowie jelit i ogólne samopoczucie.

🧠 Czym jest nieceliakalna nadwrażliwość na gluten?

NCGS to reakcja organizmu na gluten, która nie jest ani celiakią, ani alergią na pszenicę. Objawy mogą być podobne, ale nie występują typowe dla celiakii uszkodzenia jelit. Nadwrażliwość może powodować:

– bóle brzucha, wzdęcia, uczucie pełności,
– zmęczenie, mgłę mózgową, problemy z koncentracją,
– bóle głowy, bóle stawów, zmiany nastroju,
– problemy skórne (np. trądzik, egzema),
– zaburzenia snu i trawienia.

Diagnoza opiera się głównie na wykluczeniu innych chorób i obserwacji reakcji organizmu po eliminacji glutenu.

🧪 Co warto włączyć do diety eliminacyjnej?

W przypadku podejrzenia NCGS warto przez kilka tygodni wykluczyć gluten i obserwować zmiany. W tym czasie warto sięgać po:

– Naturalnie bezglutenowe zboża: ryż, kasza gryczana, komosa ryżowa, amarantus,
– Warzywa i owoce – najlepiej sezonowe i lokalne,
– Źródła białka: jajka, ryby, mięso, rośliny strączkowe (jeśli dobrze tolerowane),
– Fermentowane produkty: kiszonki, kefir bezglutenowy, tempeh – wspierają mikrobiotę,
– Tłuszcze dobrej jakości: oliwa z oliwek, olej lniany, awokado.

Unikaj produktów przetworzonych, nawet tych oznaczonych jako „bezglutenowe” – mogą zawierać dodatki, które obciążają układ pokarmowy.

🚨 Kiedy gluten może szkodzić?

U osób z NCGS spożycie glutenu może prowadzić do:

– przewlekłego zmęczenia i problemów z koncentracją,
– wzdęć, biegunek lub zaparć,
– zmian skórnych i stanów zapalnych,
– zaburzeń hormonalnych i nastroju,
– obniżenia odporności i częstych infekcji.

Dotyczy to szczególnie osób z zespołem jelita drażliwego (IBS), chorobami autoimmunologicznymi lub obciążeniem genetycznym.

🌿 Jak wspierać organizm wrażliwy na gluten?

Dieta:

– Rozpoczynaj dzień od lekkiego, bezglutenowego śniadania (np. owsianka z kaszy jaglanej, jajka z warzywami),
– Czytaj etykiety – gluten może kryć się w sosach, przyprawach, wędlinach,
– Wybieraj świeże, nieprzetworzone produkty,
– Wspieraj mikrobiotę jelitową – kiszonki, błonnik, probiotyki,
– Pij wodę i napary ziołowe wspomagające trawienie (np. mięta, rumianek, koper włoski).

Styl życia:

– Zadbaj o regularność posiłków i spokojne jedzenie,
– Unikaj stresu – wpływa na przepuszczalność jelit,
– Wysypiaj się i regeneruj – to kluczowe dla odporności,
– Monitoruj reakcje organizmu i prowadź dziennik żywieniowy,
– Konsultuj się z dietetykiem – eliminacja glutenu wymaga wiedzy i równowagi.

👥 Kto szczególnie skorzysta z diety bezglutenowej?

– Osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS),
– Osoby z chorobami autoimmunologicznymi (np. Hashimoto),
– Osoby z przewlekłym zmęczeniem i mgłą mózgową,
– Dzieci z problemami skórnymi i trawiennymi,
– Osoby po antybiotykoterapii – ich mikrobiota może być osłabiona.

✅ Podsumowanie

Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten to realny problem, który może wpływać na jakość życia. Świadoma eliminacja glutenu – pod kontrolą specjalisty – może przynieść ulgę i poprawić funkcjonowanie organizmu. Kluczem jest obserwacja, edukacja i indywidualne podejście.

🌱 Zadbaj o lekkość od środka – to codzienna troska, która może przywrócić równowagę Twojemu ciału i umysłowi.

---